Sinterklaas heeft een knecht, Zwarte Piet, die ook wel "Pieterman" wordt genoemd. In het Rijnland noemt men hem "Hans Muff" en in de Elzas "Hans Trapp".

Sinterklaas werd in de middeleeuwen beschouwd als een held die demonen en duivels versloeg. Zijn zwarte pieten waren gevangengenomen demonen die hij met kettingen achter zich aan sleurde. Ze hadden een zwart gelaat doordat hun levenskleur verdwenen was. Vandaar de benaming "zwarte" pieten.